Dit portfolio is opgedeeld in verschillende sprints. Deze pagina is een samenstelling van de leeswijzer, reflecties en andere belangrijke informatie. Ik leg mijn proces en de resultaten hiervan uit.
Een team docenten van het ROC werkt samen als onderdeel van de "Kopgroep Interactieve Technologie" (KIT) sinds september 2020. Het doel van deze kopgroep is om onderwijs te ontwikkelen met behulp van interactieve technologie. De KIT is onderdeel van het Practoraat Interactieve Technologie (PIT), dat onder leiding staat van Practor Erdinç Saçan. Het practoraat onderzoekt hoe interactieve technologie ons onderwijs leuker kan maken door te experimenteren met verschillende technologieën, zoals VR, AR, AI, serious gaming, robots, avatars, enzovoort.
De activiteiten van het practoraat worden ondersteund door bedrijven en onderwijsinstellingen binnen de vereniging MindLabs, evenals door studenten van binnen en buiten ROC Tilburg. Tot nu toe zijn er verschillende toepassingen van VR en AR gemaakt die ondersteuning bieden bij lessen, zoals interactieve video's, avatar-animaties en podcasts die studenten helpen bij het voorbereiden van examens. De klas wordt geholpen door 360°-video's die situaties uit het werkveld simuleren.
MindLabs is een samenwerkingsplatform waar onderwijsinstellingen, bedrijven, maatschappelijke organisaties en startups samenwerken om technologieën te ontwikkelen die zich richten op menselijk gedrag, ook wel human-centered AI genoemd. De partners van MindLabs willen met deze technologieën maatschappelijke problemen helpen oplossen.
De betrokkenen die aan dit project werken zijn Roel Mathijssen, Daan Rutjens en ROC Tilburg. Veel studenten van verschillende opleidingen en docenten van ROC Tilburg werken binnen MindLabs aan soortgelijke projecten die gericht zijn op innovatieve oplossingen met behulp van VR/AR of AI.
| Naam | Rol |
|---|---|
| Jo-An Kamp | Begeleidster Fontys |
| Erdinç Saçan | Practor/begeleider PIT |
| Daan Rutjens | Begeleider PIT |
| Roel Mathijssen | Stakeholder |
| Shihaab Rouine | Student |
ROC Tilburg onderzoekt naar de mogelijkheden van het verbeteren van onderwijs door het gebruik van VR/AR technologie. Hierbij wordt gekeken of een combinatie van deze technologieën met onderwijs effectief kan zijn.
Bij dit project is Roel Mathijssen mijn stakeholder. Roel is zelf docent op het ROC Tilburg en werkt bij de opleiding AV (audio visueel). In een AV klas is het lastig om de studenten veel tijd te geven met/ervaring op het gebied van bijvoorbeeld camera’s. In een klas van 25 studenten zijn er bijvoorbeeld maar vijf complete camerasets, dat maakt het erg lastig om iedereen voldoende kennis op te laten doen. Deze camerasets zijn duur. Hieruit kwam het idee van Roel, een digitaal platform te creëren waar studenten bijvoorbeeld zelf deze sets kunnen bekijken of gebruiken doormiddel van een virtuele omgeving. De kern van dit idee is dat studenten meer kennis kunnen op doen doormiddel van het digitaliseren, en waarschijnlijk dus ook de kosten verlaagt, van de huidige toepassing (de fysieke camerasets). Het platform biedt ook een brede toekomst, want waarom stoppen bij camera’s. Hele studio’s kunnen in deze digitale en virtuele wereld komen te staan waardoor studenten beter voorbereid kunnen worden op de toekomstige werkplekken. Ook is een digitale omgeving makkelijker aan te passen en kan dit minder werkuren kosten.
Uiteindelijk heb ik Roel geadviseerd om voor VR te gaan. VR biedt de meeste mogelijkheden, vergeleken met AR of webapp. VR creëert ook meer ‘immersion’, ruimte voor intuïtieve design en toekomstige uitbreidingen. In het projectplan licht ik de gemaakte keuzes verder toe.
Om een testbaar VR prototype op te leveren, dat mbo AV studenten een platform biedt om met dure videoapparatuur te experimenteren zonder de kosten en beperkingen die scholen momenteel opleggen, is een creatief proces nodig en moeten verschillende onderzoeksvragen worden beantwoord.
Het te realiseren product is een testbare VR applicatie waarmee mbo studenten die een AV opleiding volgen de basisbeginselen van videografie en de bijbehorende studio-apparatuur kunnen leren. De applicatie maakt gebruik van VR-technologie en stelt gebruikers in staat om te interacteren met een virtuele studio-omgeving.
“Hoe kan het gebruik van VR applicaties helpen als leermiddel bij het aanleren van audiovisuele technieken?”
In de onderzoeksfase van deze opdracht ga ik gebruiken maken van de DOT-Framework, daaronder dus ook de CMD methodes. Deze onderzoeksfase loopt door het hele traject van dit project, door te valideren en literatuur te onderzoeken etc. De ‘CMD methods pack’ biedt mij de mogelijkheid om snel en makkelijk een methode te kiezen die binnen mijn onderzoekscasus valt. Ik ga gebruik maken van bibliotheek, veld, werkplaats, lab en showroom onderzoek van de DOT-Framework.
Omdat ik gebruik maak van SCRUM heb ik gebruik gemaakt van sprints. In iedere sprint maak ik gebruik van het design thinking process. Dit doe ik omdat ik dit fijn vond tijdens mijn vorige projecten, ook krijg ik sneller en betere resultaten als experimenterend onderzoek.
(MAQE, 2022)
Tijdens dit semester heb ik niet alleen aan mijn project gewerkt, maar ook losse opdrachten uitgevoerd voor het PIT waar nodig. Deze opdrachten bestonden uit het beantwoorden van onderzoeksvragen voor Erdinç. Daarnaast heb ik exposities bezocht om vervolgens een samenvatting te kunnen geven aan het PIT. Een paar voorbeelden van de exposities die ik heb bezocht zijn het Fontys XR event en een lezing getiteld "The Metaverse Fiction or Reality?". Verder heb ik ook geholpen met het filmen van een PIT evenement. Het was een interessante ervaring om betrokken te zijn bij het vastleggen van het evenement en bij te dragen aan de activiteiten van het PIT.
Op de traditionele methode van het aanleren van AV technieken heeft een klas van 25 studenten een paar videomixers ter beschikking om hier mee te oefenen. Deze videomixers kosten tussen de 2800 en 3800 euro. Een Meta Quest 2 kost rond de 400 euro, als je er hier 10 van aan zou schaffen zit je ongeveer rond dezelfde prijs van een videomixer. Het aanschaffen van meerdere VR-brillen is een stuk effectiever omdat er meer leerlingen tegelijk kunnen werken eraan en zo kunnen ze meer tijd besteden aan hun leerproces. Voor de school is dan dus voordeliger om meerdere VR brillen te halen dan een aantal fysieke videomixers.
De kosten van de VR applicatie zijn voor ROC Tilburg praktisch niks. Omdat ik zelf het prototype aan zou leveren. Ze zouden dit prototype aan een andere stagiaire kunnen doorgeven zodat het prototype en uitgebreidere applicatie zou kunnen worden.
Tijdens een expert showcase heb ik belangrijke feedback gekregen. Ze waren onder de indruk van de veelzijdigheid van het prototype en de positieve impact die het kan hebben op het leerproces van studenten. Vooral de interactieve functies en gebruiksvriendelijke interface werden benadrukt als indrukwekkend. Een van de experts zei: “Het prototype biedt studenten een unieke kans om op een boeiende manier te leren en hun vaardigheden te ontwikkelen. Het stelt hen in staat om complexe concepten beter te begrijpen en stimuleert hun creativiteit en probleemoplossend vermogen”.
VR biedt talrijke voordelen ten opzichte van alternatieven zoals augmented reality (AR) en audiovisueel onderwijs op een laptop. VR dompelt studenten volledig onder in een virtuele omgeving, wat betrokkenheid vergroot en ruimte biedt voor intuïtief design en uitbreidingen. In tegenstelling tot AR kunnen studenten met VR daadwerkelijk een andere wereld betreden. VR maakt de mogelijkheid om aangepaste versies van een videomixer zo voor een student te zetten. Een versimpelde versie van een videomixer maakt het makkelijker voor studenten om de basis van audiovisuele technieken te leren zonder dat de studenten overweldigd worden door de ingewikkeldheid van apparatuur. Dit vinden de studenten fijn. De studenten gaven aan dat de ‘immersivity’ van VR hen vereiste om tegelijkertijd meerdere taken uit te voeren. Ze gaven aan dat dit hielp om de videomixer-technieken beter te begrijpen en te beheersen. VR is ook kosteneffectief, omdat VR-brillen relatief goedkoop zijn en meerdere studenten toegang kunnen krijgen tot de apparatuur. Het is veelzijdig en stimuleert actief leren, retentie en toepassing van kennis.
Er zij nog geen VR-applicaties voor het aanleren van audiovisuele technieken. Er zijn wel al verschillende VR-applicaties beschikbaar voor het onderwijs. Zoals de cursus "VR and 360 Video Production" op Coursera, die lesgeven in 360 videoproductie. VR kan ook worden gebruikt voor taaltraining, wetenschapsonderwijs en praktische training. De effectiviteit van VR-toepassingen in het onderwijs wordt echter nog onderzocht.
Uit mijn onderzoek blijkt dat de praktijkervaring en kennis van mbo AV-studenten die een VR-applicatie gebruiken zich positief verhoudt tot die van studenten die traditionele lessen volgen. De VR-versie van de videomixer-simulatie werd positief gewaardeerd vanwege de realistische en meeslepende ervaring. Studenten leerden multitasken en schakeltechnieken beter begrijpen en beheersen. In vergelijking met traditionele lessen bood de VR-applicatie een betere en gemakkelijkere manier om de functionaliteit van de mixer uit te leggen. Met slechts dertien knoppen konden studenten de basisprincipes begrijpen zonder overweldigd te worden. Hoewel verbeterpunten zoals het toevoegen van audio en fysieke knoppen werden genoemd, toont de conclusie aan dat de praktijkervaring en kennis van studenten die de VR-applicatie gebruiken vergelijkbaar of zelfs beter kan zijn dan die van studenten die traditioneel les volgen. De VR-applicatie biedt een waardevol alternatief voor het aanleren van videomixer-vaardigheden, met behoud van realisme en interactiviteit.
VR in het onderwijs heeft ook een aantal nadelen. Dit kunnen fysieke nadelen zijn voor de studenten, denk aan hoofdpijn en duizeligheid. Dit hoeft natuurlijk niet voor elke student te gelden. Ook is het belangrijk dat ROC Tilburg rekening houdt dat VR onder de goede omstandigheden worden uitgevoerd, dit om ongelukken te voorkomen. Ook is het belangrijk dat de school beslissingen maakt die ethisch zijn, bijvoorbeeld is het wel goed om de studenten meerdere uren achter elkaar met een VR-bril te laten werken? ROC Tilburg zou ook voorzichtig moeten zijn bij het gebruik van Oculus Quest 2 VR-bril van Meta. Dit komt door zorgen over de bescherming van leerling gegevens. Scholen hebben geen controle over de verzamelde data en Meta beheert deze gegevens. De gegevens worden ook opgeslagen op servers in de Verenigde Staten, wat extra privacy-risico's met zich meebrengt. Vanwege de uitgebreide gegevensverzameling door camera's en sensoren is extra zorg nodig bij het gebruik van deze VR-bril. Het advies is momenteel om de consumentenversie niet voor onderwijsdoeleinden te gebruiken vanwege het directe risico voor de bescherming van leerling gegevens.
Virtual Reality heeft het potentieel om een revolutionaire impact te hebben op het onderwijs. Door VR toe te passen, kunnen scholen de toegang tot benodigde apparatuur vergroten en het leerproces veel meer betrekken en boeiend maken voor studenten. Met VR kunnen studenten complexe concepten begrijpen, praktische vaardigheden ontwikkelen en zichzelf uitdagen op een interactieve en meeslepende manier. Het biedt mogelijkheden die schaalbaar zijn waarmee studenten thuis kunnen oefenen, zonder afhankelijk te zijn van de aanwezigheid van een docent of een beperkt schoolbudget.
Buiten de sprints om heb ik ook onderzocht wat de risico’s zijn van het gebruik van VR binnen het onderwijs.
Ik heb een adviesrapport geschreven om een kort en samengevat overzicht te geven aan mijn stakeholder en het PIT met aanbevelingen.
De communicatie met Roel verliep prettig. We konden gemakkelijk praten en hij was open en bracht zelf ook ideeën in. Dit maakte de samenwerking prettig. Wel merkte ik dat hij chaotisch kon zijn en soms dingen vergat. Hier moest ik rekening mee houden tijdens onze communicatie.
Tijdens mijn stage raakte Roel geblesseerd en was hij drie weken afwezig. In de eerste paar dagen werd dit niet aan mij gecommuniceerd. Gedurende de volgende 2,5 weken was Roel onbereikbaar en was het niet duidelijk hoe ik verder kon zonder zijn hulp. Dit zorgde voor frustratie, vooral omdat ik informatie nodig had voor het testen op de doelgroep. Om dit op te lossen, benaderde ik Erdinç voor hulp. Na overleg zorgde hij dat Roel de week erna een paar uur naar de stage kwam om mij te ondersteunen. Tijdens deze periode had ik moeite met communicatie, voelde ik me gestrest en wist ik niet goed wat ik moest doen. Een leerpunt voor de toekomst is om sneller initiatief te nemen en indien nodig collega's erbij te betrekken, in plaats van af te wachten.
Ik vind ook dat ik wel gegroeid ben op het gebied van communicatie. Ik heb geprobeerd de stakeholder zoveel mogelijk te betrekken door regelmatig met hem te praten, afspraken te maken en ideeën te delen. Ik zie echter nog ruimte voor groei in het aanspreken van mensen, omdat ik dit lastig vind en afwachtend ben.
De communicatie met Erdinç, mijn bedrijfsmentor, verliep over het algemeen goed. Hij was altijd duidelijk in zijn verwachtingen, wat ik prettig vond. Echter, bij mijn midterm review had ik het beoordelingsformulier laat ingeleverd en kreeg ik geen uitgebreide feedback. Dit had ik kunnen voorkomen door het formulier eerder in te leveren, maar ik vind ook dat Erdinç meer feedback had kunnen geven zodat ik ervan kon leren. Een leerpunt voor mezelf is om meer voor mezelf op te komen.
Bij het communiceren met de doelgroep, vond ik het in het begin lastig omdat ze niet erg geïnteresseerd leken. Naarmate ik meer met hen sprak, werd de communicatie soepeler. Ik kijk positief terug op de communicatie met de doelgroep en ben gegroeid op verschillende vlakken.
Doordat ik te snel was gegaan in sprint 1, liep ik vast en moest ik in de tweede sprint een stap terug zetten om mijn onderzoeksvragen en onderbouwing van VR aan te scherpen. Voor de volgende keer zou ik beter onderzoek doen om mijn keuzes beter te kunnen onderbouwen en eerder problemen aanpakken.
In mijn project had ik als persoonlijk doel om beter met stress om te gaan. Ik heb geprobeerd mijn slaaproutine bij te houden, te blijven sporten en regelmatig pauzes te nemen. Ik heb geleerd hoe ik met stress kan omgaan en het gepieker kan verminderen. Ik wil wel meer gaan focussen op positieve aspecten en het afleveren van een product waar ik trots op kan zijn. Nu wil ik verder groeien en ben ik trots op wat ik heb bereikt.
Shihaab Rouine - 2023